BOEKWIJZER INTERVIEWT BRITTA TECKENTRUP

Britta Teckentrup | boekwijzer

Was je verrast toen Gottmer vertelde dat jouw Ssst! De tijger slaapt in Nederland was verkozen tot Prentenboek van 2018?Heel verrast. Ik vind het een grote eer. Het is bizar en overweldigend om het overal te zien liggen. Het klinkt misschien gek, maar dit boek was bij mij niet echt blijven hangen. Ik heb het al best een tijd geleden in opdracht van mijn uitgever gemaakt. Hij vroeg me om een interactief boek voor de allerkleinsten. Het was een leuk project en ik denk dat het boek goed werkt voor kleine kinderen, maar…

Ssst! De tijger slaapt | boekwijzerEr is bij mij een groot verschil tussen de boeken die ik in opdracht van een uitgeverij maak en de boeken die uit mijn hart komen. Ssst! behoort tot de eerste categorie. Die andere boeken vertellen meer over mij, die móést ik schrijven. Daarom zijn ze vele malen belangrijker voor me. Ergens diep van binnen vind ik het jammer dat het niet een van die boeken is geworden.

Laten wij het dan vooral over al die andere boeken hebben!
Weet je dat het lang heeft geduurd voordat het me überhaupt lukte om dergelijke boeken te maken? Al toen ik een jong meisje was, wilde ik beeldend kunstenaar worden. Ik verhuisde van Duitsland naar Londen om aan het St. Martins College te gaan studeren. Maar beeldende kunst was zoiets groots in mijn hoofd en ik was nog zo onzeker en jong. Wat heb ík de wereld nu te vertellen, dacht ik. Eenmaal in Londen was ik niet dapper genoeg om me voor beeldende kunst aan te melden en koos ik de richting illustratie.

Je wilde helemaal geen illustrator worden?
Nee! Of beter: daar had ik nog nooit over nagedacht. Ik was achttien jaar, zelf nog een kind. Kinderboekenillustrator, dat vond ik nou niet echt cool klinken. Maar bij mijn afstudeerproject werd ik benaderd door een uitgeefster: ‘Je moet hier een kinderboek van maken! En ik wil meer van je werk!’ Ik vraag me nog steeds regelmatig af of ik zonder haar überhaupt kinderboeken was gaan maken. Zij zag iets in mij wat ik in die tijd zelf nog niet ontdekt had. Om heel eerlijk te zijn zag ik het in die tijd als een baan die me in staat stelde om me verder te kunnen ontwikkelen. Inmiddels had ik de moed gevonden om me in te schrijven voor de masters in fine arts. En die opleiding heb ik ook afgerond.

Wat was het moment dat je je eigen verhalen ging maken?Wat een weer! | boekwijzer
Toen ik me realiseerde dat kinderboeken en beeldend werk heel goed samen kunnen komen. Het eerste boek dat ik vanuit die overtuiging maakte is Wat een weer! – een dik, poëtisch non-fictieboek over… het weer. Toen ik aan het boek begon had ik al ontzettend veel tekeningen. Die heb ik aangevuld tot een honderdzestig pagina’s tellend werk dat iedereen kan lezen, kinderen en volwassenen. Ik heb altijd van de natuur gehouden en heb veel buiten geleefd. Onweer, mist, sneeuw, regen, de landschappen die daarbij horen… De beelden en mijn gevoelens daarbij kon ik nog goed terughalen.

Een boom vol herinneringen | boekwijzer
En een boom vol herinneringen?

Dat boek ligt me ook na aan het hart. De beelden verschenen in de maanden na het overlijden van mijn oma, met wie ik een heel goede band had. Er is een prachtig gezegde: somebody is only ever dead if he is not remembered by anybody anymore.
Als Vos zijn ogen voorgoed heeft gesloten, verzamelen de dieren in het bos zich rondom hem en delen hun herinneringen. Terwijl de dieren met elkaar praten, komt er een klein plantje omhoog uit de sneeuw en bij elk verhaal wordt het groter en mooier. Tot het de hoogste boom van het bos was geworden.
Ik wilde helemaal geen boek over de dood had en al helemaal niet de intentie om er een groot publiek mee te bereiken. Ik heb het eigenlijk alleen voor mezelf gemaakt, omdat het me hielp om het verdriet een plek te geven. Inmiddels vind ik het prachtig dat het boek zoveel mensen troost biedt. Ik krijg nog steeds veel reacties, van ouderen, jongeren. Dat is bijzonder om mee te maken.

Wat betekent je nieuwste boek De muis en de muur voor je?
Veel. Het is een hoopvol verhaal dat laat zien dat je angsten kunt overwinnen. Je mag best bang zijn, als je maar ziet dat de obstakels soms alleen in je hoofd zitten en uit de weg geruimd kunnen worden. Dat je dat zelf, of met een beetje hulp voor elkaar kunt krijgen. En dat er dan mooie dingen kunnen gebeuren, dingen die je anders had moeten missen Wat een overwinning is dat!

Ben je zelf vaak bang?De muis en de muur | boekwijzer
Ja, dat denk ik wel. Nee, dat weet ik zeker. Al die momenten waarop ik denk: ik kan het niet, of het zou weleens mis kunnen gaan. Veel dingen uit mijn leven komen terug in het verhaal. Het heeft me geholpen om erover te schrijven. De blauwe vogel die het muisje het leven achter de muur laat zien, is het stemmetje in mijn hoofd dat zegt: Kom op Britta, dit zijn dingen die je moet doen in het leven, niet bang zijn! Ik heb trouwens ook een man die hierin totaal het tegenovergestelde is van mij, die zegt bij alles: Britta! go for it!

Iedereen heeft een eigen interpretatie van de muur, en gaat er op een andere manier mee om?
Ja, net als de dieren in het verhaal. De kat is bang, de beer onverschillig geworden. En de vos, tja, die ziet de muur wel, maar wil er geen vragen over krijgen, alsof je niet kritisch mag zijn. Dat type vind ik het ergst in het echte leven. Waarom zou je zaken die niet goed zijn accepteren als ze ook veranderd kunnen worden? En dan is er nog de oude leeuw die zo somber is geworden. Dat is wel heel triest, als niets je niet meer kan raken.

Zover mag je het nooit laten komen…
Het is mooi en ook eng om je te realiseren dat een muur vaak alleen in je hoofd bestaat. En het kan verdrietig zijn als je dit te laat ontdekt. Dat je allemaal dingen hebt gemist, omdat je die stomme gedachten in je hoofd had.
Zo moet ik alert zijn dat ik me niet teveel laat leiden door wat anderen van me verwachten. Dat ik de dingen maak die ik wíl maken. Bij de boeken die uit mijn hart komen, ben ik veeleisender, heb ik meer inspraak, of eis ik die op. Zo heb ik bij De muur echt moeten vechten voor dit omslag. De uitgever in Engeland wilde alle dieren laten zien; het moest speelser, kleurrijker, maar ik wilde het perse zo en heb voet bij stuk gehouden. 

De muur, het roept ook andere associaties op…
Ik heb al mensen gehoord over de Berlijnse Muur, vluchtelingen, een Twitter-vogel, dictatoriale regimes, Trumps Wall, social media… Het is niet dat ik het boek met die dingen in mijn achterhoofd heb geschreven, maar ik realiseer me wel dat het daar ook over gaat. Neem de angstige manier waarop we naar andere culturen kijken, gewoonweg omdat we er niets van weten. Als je over het verhaal gaat praten, kun je het zo persoonlijk en actueel maken als je zelf wilt.

Denk je aan je publiek als je je boeken maakt?
Als ik niet in opdracht werk nooit. Dit zijn verhalen die ergens anders vandaan komen. Maar, als het boek er dan eenmaal is, hoop ik wel dat het in handen komt van een lieve volwassene of een geweldige leerkracht, die met kinderen praat over de dingen die in het boek voorkomen.
Als je iets schrijft wat eerlijk en persoonlijk is, dan krijgt het iets universeels en kan het gebeuren dat andere mensen zich er ook door aangesproken voelen. En dat heeft weer iets troostends. Het is goed om te weten dat er meer mensen zijn die verdriet hebben, of bang zijn. Dat je niet alleen bent. Het is een remedie tegen eenzaamheid.

 

Bekijk hieronder een prachtig filmpje over De muis en de muur:

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *